Your browser does not support JavaScript!
خدمات طراحی گرافیک
طراحی پوستر
طراحی لوگو
طراحی بروشور
گرافیک

واژه گرافیک از مصدر یونانی "Graphein" به معنای نوشتن گرفته شده است. البته برخی اعتقاد دارند این واژه از واژهٔ یونانی graphikos  و به معنای آنچه است که مربوط می‌شود به طرح زدن و طراحی به وجود آمده است. ریشه این کلمه در اصل به معنای خراشیدن، حک کردن و نقر کردن است. در روشهای تکثیر قدیمی، روی سنگ یا مس را با عملی شبیه به خراشیدن منقش می کردند و سپس از برگردانیدن آن روی کاغد، تکثیر را انجام می دادند که به آن طراحی خطی گرافیک اطلاق می شود. طراحی گرافیک پیشه یا هنر ارتباط بصری است.

ارتباط بصری (گرافیک)

در واژه نامه مصور هنرهای تجسمی در معنای Graphic Arts آمده است: "انواع نقاشی و کنده کاری و برجسته کاری بر روی فلز و چوب و سنگ و مانند آنها برای چاپ که امروزه شامل طرح و ترسیم پوستر و نمودارهای خطی، آرم (لوگو) های تجاری و صنعتی، تصاویر و نقوش روی جلد کتاب و نشریات و علائم اقتصادی و راهنمایی نیز می شود". در فرهنگ اصطلاحات هنری نیز آمده است: "گرافیک مترادف هنر ترسیمی، تصویر سازی، نمودار یا طرح همراه با موضوعات چاپی است." همچنین کلمه Graph به معنای نمودار، ترسیم نموداری، نمایش هندسی، چاپ و به صورت پسوند مثل لیتوگراف (چاپ سنگی) سایز موگراف (زلزله نگاری) و ... است. هنر گرافیک بر خلاف نظر عموم "هنرِ بازار" است و نه "هنرِ بازاری". تفاوت این دو تعریف کاملا مشخص است.

تاریخ هنر گرافیک

مراحل پیدایش و تکوین و تکامل هنر گرافیک تا به  امروز را می توان به سه دوره مهم بخش بندی کرد.

۱- دوران اولیه هنر گرافیک

از زمانی که انسان تصمیم به ارایه یک پیام تصویری گرفت و به زعم خویش از موادی که برای هم نوعان او مفاهیم مشخص و تا حدودی ثابت داشت استفاده کرد هنر گرافیک آغاز شد. صدها نگاره در غار شووه Chauvet در جنوب فرانسه که در سی هزار سال پیش از میلاد مسیح طراحی شده‌اند، نگاره‌های غار لاسکو Lascaux، (چهارده هزار سال پیش از میلاد مسیح)، نگاره‌های شکارچیان در غار بیمبتکا Bhimbetka در هندوستان (هفت هزار سال پیش از میلاد مسیح)، نگاره بومیان آفریقا در غار سیاربرگ آفریقای جنوبی (هزار سال پیش از میلاد مسیح) و بسی دیگر از این غار نگارها همه نشانه‌هایی بارز هستند از تاریخ گرافیک و رشته‌های وابسته به آن. در این دوره از تصویر برای برقراری ارتباط با یکدیگر و جزیی از آیین های مذهبی استفاده می شد.

غار لاسکو دوران اولیه هنر گرافیک

۲- گرافیک سنتی

مرحله بعد معنی امروزی گرافیک مصطلح می گردد و از حدود پنج قرن پیش آغاز می شود. اختراع صنعت چاپ در انواع شکلهای نخستیم آن، عامل موثر شکل گیری گرافیک سنتی بود. در این مرحله، بیشتر گرافیک به مفهومی غیر تجاری کاربرد داشت. حروف چاپی مانند بودونی (Bodoni)، گرموند (Garamond) و کزلون (Caslon) اسامی سازندگانشان را بر خود دارند، همان سازندگانی هستند که به عنوان طلایه داران صنعت چاپ و گرافیک زحمات بسیار زیادی کشیدند.

۳- گرافیک مدرن

گرافیک مدرن را می توان از زمان انقلاب صنعتی، یعنی قرن 19 میلادی در نظر گرفت. در این زمان بود که پیشرفت فنون چاپ و کاغذ سازی، امکان استفاده از تزیینات و تصاویر را همراه یک متن نوشته به وجود آورد و نقاشان و هنرمندان توانستند نتایج قابل توجهی را در کار خود ثبت کنند. دو هنرمند معروف در این قرن به صنعت چاپ روی آوردند: تولوز لوترک و ویلیام موریس. لوترک برای خلق آثار هنری خود روی پوستر های چاپی کار می کرد و موریس که در اصل یک طراح صنعتی بود، چاپخانه ی کلمزکات پرس (Klesmscott Press) را تاسسیس کرد.

اولین طراحان گرافیک اغلب در کار خود تخصص داشتند و معمولا عنوان "هنرمند تجاری" را بر دوش می کشیدند. عنوانی که تلویحا معنای ان تحقیر آمیز بود. اما به تدریج با تلاش های ویلیام موریس و پس از وی مدرسه ی باهاوس، هنرمندان تجاری متخصص گرافیک از این عنوان که از طرف نقاشان و منتقدان به آنان تحمیل شده بود رهایی یافتند. نمایشگاه های زیادی از آثار گرافیک در کشور های مختلف دنیا برگزار گردید که نشانگر علاقه ی عموم مردم به این گونه آثار است. هنرمند تجاری که تا قبل از این گمنام بود، امروزه به گرافیستی خلاق تبدیل گشته است که نام او مراه با سبک کار، حتی در موزه ها نیز مطرح است.

گرافیک مدرن

گرافیک کامپیوتری (Computer Graphics)

این اصطلاح را برای روش های مختلف ایجاد تصویر به وسیله کامپیوتر (رایانه) به کار می برند؛ خواه این تصویر در عرصه هنر مورد استفاده قرار گیرد، خواه در امور مهندسی، آموزشی، تحقیقات فضایی، بازی های فکری و غیره کاربرد داشته باشد.

نخستین کامپیوترها بلافاصله بعد از جنگ جهانی دوم ساخته شدند؛ ولی سابقه کاربرد کامپیوتر در آفرینش هنری به دهه 1960 باز می گردد. از 1970 با ابداع انواع جدید کامپیوتر و دستگاه های جانبی و روش ها و برنامه های متنوع، کاربرد این وسیله در هنرها – به خصوص در طراحی گرافیک – توسعه یافت. نرم افزار کامپیوتر روند تغییر در تصویر و حروف را سرعت بخشید. 

گرافیک اینترنتی (Web graphics)

این شاخه از گرافیک، در حقیقت زیر مجموعه گرافیک کامپیوتری است. از 1990 به بعد که کم کم سرعت اینترنت رو به افزایش رفت، از تصاویری بسیار کوچک به عنوان بنر، تبلیغات و دکمه های گرافیکی استفاده شد. این شروع دوران گرافیک در عرصه اینترنت بود. با گذشت زمان و بهبود سرعت اینترنت، مشکل بارگذاری تصاویر با حجم زیاد در اینترنت کم کم از میان رفت و امروزه دیگر تصور اینترنت بدون استفاده از تصاویر گرافیکی غیر ممکن است.

منابع:

حسینی، سید رضا، شناخت هنر گرافیک (1391)، تهران: انتشارات مارلیک.

دوندیس، دونیس آ، مبادی سواد بصری (برای دانشجویان و هنرجویان) ترجمه: نسیم منوچهر آبادی، (1389) تهران: انتشارات خانه هنرمندان.

بارنیک، جان، تاریخ پوستر، ترجمه: نوری مقدم، مهدی (1392) تهران: انتشارات مارلیک.

The Cave of Lascaux, by Mario Ruspoli, Harry N. Abrams (May 1, 1987), ISBN 0-8109-1267-8, ISBN 978-0-8109-1267-0

Jaroff, ‎Leon Leon Jaroff. “Etched in Stone”. Time ed. 1997-06-02. Retrieved on 2008-10-07.

Rock Shelters of Bhimbetka. . World Heritage Site. Retrieved on 2007-02-15.

Chauvet, Jean-Marie; Eliette Brunel Deschamps, Christian Hillaire (1996). Dawn of Art: The Chauvet Cave. Paul G. Bahn (Foreword), Jean Clottes (Epilogue). New York: Harry N. Abrams. ISBN 0-8109-3232-6